چرا رنگین کمان همیشه در آسمان نیست کلاس پنجم
چرا رنگین کمان همیشه در آسمان نیست کلاس پنجم
چرا رنگین‌کمان همیشه در آسمان نیست؟
رنگین‌کمان یکی از زیباترین پدیده های طبیعی است که همواره باعث شگفتی و شادی افراد می شود. اما چرا این پدیده زیبا همیشه در آسمان قابل مشاهده نیست؟ برای پاسخ به این سوال باید به شرایط و عوامل ایجاد رنگین‌کمان بپردازیم. در این مقاله قصد داریم دلایل اصلی عدم حضور دائمی رنگین‌کمان در آسمان را بررسی کنیم و شرایط لازم برای شکل‌گیری آن را توضیح دهیم.
رنگین‌کمان چگونه شکل می گیرد؟
رنگین‌کمان زمانی شکل می گیرد که نور خورشید به قطرات باران یا ذرات آب در هوا برخورد کند و تجزیه شود. نور خورشید از چندین رنگ مختلف تشکیل شده که در حالت معمول با چشم غیرمسلح به صورت یک نور سفید دیده می شود. وقتی که این نور به قطرات آب برخورد می کند، دچار شکست و تجزیه می شود و به رنگ های مختلفی مانند قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش تجزیه می گردد. این فرایند شکست نور و تشکیل رنگین‌کمان تنها زمانی اتفاق می افتد که شرایط خاصی در آسمان حاکم باشد.
شرایط لازم برای ایجاد رنگین‌کمان
برای دیدن یک رنگین‌کمان، چند شرط ضروری است:
- نور خورشید: اولین و مهم‌ترین عامل برای تشکیل رنگین‌کمان وجود نور خورشید است. رنگین‌کمان تنها زمانی تشکیل می شود که خورشید در آسمان باشد و نور آن به قطرات آب برخورد کند. بنابراین در شب یا هنگام هوای ابری که نور خورشید حضور ندارد، امکان مشاهده رنگین‌کمان وجود ندارد.
- قطرات آب در هوا: دومین شرط مهم وجود قطرات آب در هوا است. این قطرات معمولاً از بارش باران، پاشش آب، یا مه تشکیل می شوند. بدون وجود این قطرات، نور خورشید نمی تواند تجزیه شود و رنگین‌کمان شکل نمی گیرد.
- زاویه مناسب: یکی دیگر از عوامل مهم زاویه تابش نور خورشید است. برای اینکه رنگین‌کمان قابل مشاهده باشد، خورشید باید در زاویه‌ای پایین‌تر از 42 درجه نسبت به افق قرار داشته باشد. اگر خورشید در زاویه‌ای بالاتر از این مقدار باشد، رنگین‌کمان شکل نمی گیرد یا از دید ناپدید می شود.
- موقعیت مشاهده‌گر: مکان و زاویه‌ای که مشاهده‌گر نسبت به خورشید و باران قرار دارد نیز نقش مهمی در مشاهده رنگین‌کمان دارد. برای دیدن این پدیده، باید خورشید پشت سر فرد باشد و قطرات باران در مقابل او قرار گیرند.
چرا رنگین‌کمان همیشه در آسمان نیست؟
حال که با شرایط لازم برای تشکیل رنگین‌کمان آشنا شدیم، به این سوال می پردازیم که چرا رنگین‌کمان همیشه در آسمان دیده نمی شود. در واقع، رنگین‌کمان یک پدیده نادر نیست اما همیشه شرایط برای ایجاد آن فراهم نیست. در ادامه به بررسی برخی از دلایل اصلی این مسئله می پردازیم:
- عدم وجود نور خورشید: در شب یا زمانی که هوا ابری است، نور خورشید در آسمان حضور ندارد. بنابراین هیچ رنگین‌کمانی نمی تواند تشکیل شود. حتی اگر باران ببارد، بدون نور خورشید رنگین‌کمانی نخواهیم دید.
- عدم وجود قطرات آب: در روز های خشک و بدون باران، قطرات آب کافی در هوا وجود ندارد تا نور خورشید را بشکند و تجزیه کند. رنگین‌کمان بیشتر در روز های بارانی یا پس از باران های سنگین ظاهر می شود. در روز های خشک و آفتابی، امکان دیدن آن وجود ندارد.
- زاویه نادرست خورشید: یکی از دلایل اصلی عدم مشاهده رنگین‌کمان در بیشتر مواقع، زاویه نامناسب خورشید است. همان‌طور که گفته شد، خورشید باید در زاویه‌ای خاص نسبت به افق قرار گیرد تا نور آن به شکل مناسب با قطرات آب برخورد کند. اگر خورشید بسیار بالاتر از افق باشد (مانند ظهر)، احتمال مشاهده رنگین‌کمان کم است.
- جهت مشاهده: گاهی ممکن است شرایط برای تشکیل رنگین‌کمان مهیا باشد، اما جهت نگاه مشاهده‌گر مناسب نباشد. به عنوان مثال، اگر فردی پشت به خورشید ایستاده باشد یا زاویه دید او به سمت باران نباشد، رنگین‌کمان را نخواهد دید. جهت نگاه و زاویه دید نیز در این مورد تاثیرگذار است.
رنگین‌کمان در کجا و چه زمانی بهتر دیده می شود؟
معمولاً رنگین‌کمان‌ها بیشتر در ساعات صبح یا عصر، زمانی که خورشید نزدیک به افق است، دیده می شوند. این زمان‌ها بهترین موقعیت را برای تشکیل رنگین‌کمان فراهم می کنند. همچنین، در مناطقی که باران های مکرر می بارد یا مناطقی که دارای آبشارها و مه زیاد هستند، احتمال مشاهده رنگین‌کمان بیشتر است. به عنوان مثال، در نزدیکی آبشارها یا مناطقی که رطوبت هوا بالاست، حتی در روز های آفتابی نیز می توان رنگین‌کمان را مشاهده کرد.
نتیجه‌گیری
رنگین‌کمان یک پدیده طبیعی و زیبا است که تحت شرایط خاصی در آسمان ظاهر می شود. این پدیده به نور خورشید، وجود قطرات آب در هوا و زاویه مناسب خورشید نسبت به افق بستگی دارد. به همین دلیل، رنگین‌کمان همیشه در آسمان قابل مشاهده نیست. عواملی مانند عدم وجود نور خورشید، باران یا زاویه نامناسب خورشید می توانند مانع از شکل‌گیری آن شوند. با این حال، در زمان های خاص مانند صبح‌ها و عصر های بارانی، شانس بیشتری برای دیدن این پدیده وجود دارد و می توان از زیبایی آن لذت برد.
