جواب سوالات افریدگار زیبایی فارسی چهارم ابتدایی

روزی بهار، تابستان، پاییز و زمستان با هم گفت و گو می کردند. صحبت از این بود که هر یک بهتر نقاشی کند، بماند و بقیه از نقاشی دست بردارند و بروند. آنها تصمیم گرفتند بروند خورشید جهان افروز را به داوری انتخاب کنند.

خورشید پذیرفت که بین آنان داوری کند. چهار هنرمند، شروع به کار کردند.

اول، بهار قلم به دست گرفت؛ نخست دستی به شاخه های درختان هلو، بادام، سیب و درختان دیگر برد و بر آنها گردنبندهایی از گلهای صورتی آویخت؛ در جنگل با رنگ نیلی گودال های کوچک و بزرگ درست کرد و در اطراف این گودال ها گل های نرگس و بنفشه را پراکند؛ حشرات گوناگون، زنبورهای عسل و پروانه ها را روی گل ها و پرندگان را در دشت ها و جنگل ها در حال پرواز نشان داد؛ بلبل را روی شاخه، خرگوش را میان جنگل و غوک را در برکه نشانید. اینجا بود که بهار با خود گفت: «بگذار خورشید به این تصویرهای زیبا نگاه کند و بگوید، منظره ای زیباتر از این میتوان ساخت؟». خورشید از پس ابر خاکستری رنگ نگاهی انداخت و از دیدن منظره‌ی طبیعت بهار لذت برد.

دومین نقاش، یعنی تابستان گرم، دست به کار شد. تابستان با رنگ سبز تیره، سراسر جنگل را رنگ آمیزی کرد؛ کنار جنگل را با بوته های انبوه تمشک زینت داد؛ بر شاخه های درختان میوه، آن قدر سیب گلگون و گلابی و میوه های دیگر آویخت که شاخه ها تاب نیاوردند و به سوی زمین، خم شدند؛ دشت را با خوشه های طلایی گندم پوشانید؛ مزارع را به رنگ زرد در آورد؛ رودخانه ها و دریاچه ها را آبی کرد. نقاشی تابستان هم بسیار زیبا از کار درآمد.

خورشید جهان افروز از پشت ابرهای سفید نقاشی تابستان را تماشا کرد؛ بسیار زیبا بود. نوبت نقاش سوم بود؛ پاییز برای کار خود رنگهای آتشین انتخاب کرد و اول به سراغ جنگل رفت؛ بعضی از درختان را با رنگ زرد لیمویی پوشانید، برخی را به رنگ ارغوانی و بعضی دیگر را به رنگ قرمز روشن در آورد؛ به رنگ کاج ها و سروها و صنوبرها دست نزد؛ با خود گفت: «بگذار اینها همان طور که هستند، باقی بمانند.»؛ با ابرهای خاکستری رنگ، آسمان را پوشانید و نشان داد که قطره های باران برگهای درختان را جلا داده است؛ روی سیم های برق دسته دسته پرستوهای مهاجر نشانید. خورشید به تصویرهای نقاشی پاییز نگاه کرد؛ اما هر چه کرد، نتوانست چشم از آن بردارد.

آن گاه زمستان، قلم به دست گرفت. او با خود گفت: «تا وقتی کارم را تمام نکرده ام، خورشید نباید نقاشی مرا ببیند.»؛ این بود که اول ابرهای خاکستری رنگی در آسمان پهن کرد و زمین را از نظر خورشید، ناپدید ساخت. او در یک روز، تمام سطح زمین را به رنگ سفید در آورد؛ بر تن کوه ها و دشت ها، لباس سفید پوشانید؛ سطح رودخانه ها را با قشر نازکی از یخ براق کرد؛ روی صنوبرها و کاج ها پوشش سنگینی از برف پوشانید؛ روی برفها نقش و نگارها و جای پاهای گوناگون، نقاشی کرد: جای پای خرگوش، کبک و آن دورها جای پای گرگ. زمستان نیز نقش و نگارهای خود را بسیار زیبا و دل انگیز به پایان رساند.

خورشید ابرها را کنار زد و نگاهی به تصویرهای نقاشی زمستان انداخت. در زیر نگاه پر مهر او دشت ها و جنگل ها و دره ها زیباتر خودنمایی می کردند.

هر یک از نقاشی ها بسیار زیبا بودند. داوری میان آنها دشوار بود. پس خورشید گفت: «ای نقاشان چیره دست! آنچه شما نقاشی کرده اید، بسیار زیباست. به نوبت، نقاشی کنید و اثر شگفت انگیز خود را به وجود آورید؛ بگذارید مردم نقاشی های شما را ببینند و از تماشای آنها لذت ببرند.»

«سعدی» می گوید:

برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

پاسخ به سوالات درس اول

درست و نادرست

بهار دشت را از خوشه های طلایی گندم پوشاند.
نادرست. در متن آمده است که تابستان دشت را با خوشه های طلایی گندم پوشانید.
زمستان جای پای گرگ‌ها را نقاشی کرد.
درست. متن اشاره می‌کند که زمستان روی برف‌ها، جای پای گرگ را نقاشی کرد.
داور این مسابقه خورشید بود.
درست. فصل‌ها خورشید را برای داوری انتخاب کردند و خورشید نیز پذیرفت.

درک مطلب

پاییز برای رنگ آمیزی درختان از چه رنگهایی استفاده کرد؟
- پاییز برای کار خود از رنگ‌های آتشین استفاده کرد و درختان را با رنگ‌های زرد لیمویی، ارغوانی و قرمز روشن پوشانید.
چرا پاییز به رنگ کاج‌ها و سروها دست نزد؟
- چون با خودش گفت: «بگذار اینها همان طور که هستند، باقی بمانند.».
از نظر نویسنده برنده‌ی مسابقه کیست؟ از کدام قسمت متن به این نتیجه رسیدید؟
- از نظر نویسنده، مسابقه برنده‌ی مشخصی ندارد. داور که خورشید بود، نقاشی هر چهار فصل را زیبا دانست و گفت که به نوبت نقاشی کنند تا مردم از تماشای آثارشان لذت ببرند.
چرا عنوان «آفریدگار زیبایی» برای این درس انتخاب شده است؟ شما چه عنوانی برای این درس پیشنهاد می‌کنید؟
- این عنوان انتخاب شده است زیرا داستان، زیبایی‌های طبیعت را در چهار فصل مختلف به تصویر می‌کشد که همگی جلوه‌هایی از هنر آفریدگار هستند. این موضوع در شعر پایانی سعدی نیز تأکید شده است که هر برگ درخت، دفتری برای شناخت کردگار است.
- عنوان‌های پیشنهادی دیگر می‌تواند «چهار هنرمند»، «مسابقه فصل‌ها» یا «نقاشان طبیعت» باشد.