جلگه چگونه تشکیل می شود هفتم
جلگه (دشت) به زمین های هموار و کم شیبی گفته میشود که معمولاً در اثر فرآیند های طبیعی مختلف در طول زمان تشکیل میشوند. روش های اصلی تشکیل جلگه ها عبارتند از:
۱. رسوبگذاری رود ها (جلگه های آبرفتی)
رود ها هنگام جریان، مواد سنگریزه، شن و رس را با خود حمل میکنند. وقتی رود به مناطق کم شیب یا پایین دست میرسد، سرعت آب کم شده و این مواد رسوبی در بستر رود یا اطراف آن ته نشین میشوند. این رسوبات به مرور زمان لایه های ضخیمی تشکیل میدهند و جلگه های حاصلخیز مانند جلگه های کنار رود نیل را به وجود می آورند.
۲. فرسایش کوه ها و تپه ها
باد، باران و یخچال های طبیعی به مرور زمان کوه ها و تپه ها را فرسایش می دهند. مواد حاصل از این فرسایش در مناطق پایین دست جمع شده و دشت های هموار ایجاد میکنند. به این نوع جلگه ها جلگه های فرسایشی میگویند.
۳. فعالیت های زمین ساختی (تکتونیکی)
گاهی حرکات صفحات زمین ساختی باعث فرو نشستن یا بالا آمدن بخش هایی از زمین می شوند. برای مثال، اگر منطق های بین کوه ها فرونشست کند، ممکن است به مرور زمان با رسوبات پر شود و یک جلگه تشکیل دهد.
۴. رسوب گذاری دریا ها و دریاچه ها
در مناطق ساحلی، امواج دریا و جریان های آبی ممکن است رسوبات را در کنار ساحل جمع کنند و جلگه های ساحلی را ایجاد کنند. همچنین دریاچه های قدیمی پس از خشک شدن، رسوباتشان به شکل دشت باقی میماند.
۵. یخچال های طبیعی
یخچال ها با حرکت خود، سنگ ها و خاک را خرد کرده و پس از ذوب شدن، این مواد را در مناطق پایینتر رها می کنند. این رسوبات یخچالی ممکن است جلگه های وسیعی مانند برخی دشت های شمال اروپا را تشکیل دهند.
نتیجه گیری:
جلگه ها معمولاً در اثر رسوبگذاری آب، باد یا یخچال ها، فرسایش کوه ها یا فعالیت های زمین ساختی به وجود می آیند. این مناطق به دلیل خاک حاصلخیز و هموار بودن، اغلب برای کشاورزی و زندگی انسان ها مناسب هستند. 😊
