دو عامل مهم در تشکیل سنگ های دگرگونی کلاس چهارم
🔹 مقدمه
سنگ‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های پوسته‌ی زمین هستند و در علم زمین‌شناسی، سه نوع اصلی سنگ وجود دارد: رسوبی، آذرین و دگرگونی.
در کتاب علوم کلاس چهارم به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود که سنگ‌های دگرگونی چگونه به‌وجود می‌آیند. نکته‌ی مهم این است که این نوع سنگ‌ها در اثر تغییر شرایط محیطی، از سنگ‌های دیگر ساخته می‌شوند.
در این مقاله ساده و آموزشی، با دو عامل اصلی تشکیل سنگ‌های دگرگونی آشنا می‌شویم.
🔹 سنگ دگرگونی چیست؟
سنگ دگرگونی سنگی است که از تغییر سنگ‌های قبلی (آذرین یا رسوبی) به وجود می‌آید.
این تغییرات در زیر زمین رخ می‌دهند و باعث می‌شوند شکل، رنگ و حتی سختی سنگ‌ها تغییر کند.
مثال ساده:
-
سنگ آهک → در اثر تغییر → به سنگ مرمر تبدیل می‌شود.
🔹 دو عامل مهم در تشکیل سنگ‌های دگرگونی
1. فشار زیاد
وقتی لایه‌های سنگی روی هم قرار می‌گیرند، وزن لایه‌های بالایی باعث می‌شود لایه‌های پایینی تحت فشار شدید قرار بگیرند.
این فشار باعث می‌شود شکل و حالت سنگ‌ها تغییر کند.
به همین دلیل بعضی از سنگ‌های دگرگونی دارای لایه‌های فشرده و منظم هستند.
🔸 مثال:
-
شیل (یک نوع سنگ رسوبی) → بر اثر فشار زیاد → به اسلیت (سنگ دگرگونی) تبدیل می‌شود.
2. حرارت یا گرما
یکی دیگر از عوامل مهم، گرمای زیاد درون زمین است.
وقتی سنگ‌ها در نزدیکی ماگما یا اعماق زمین قرار می‌گیرند، حرارت باعث تغییر ترکیب آن‌ها می‌شود.
این تغییرات سبب می‌شود سنگ‌های جدیدی به وجود بیایند که نسبت به سنگ‌های اولیه سخت‌تر و مقاوم‌تر هستند.
🔸 مثال:
-
ماسه‌سنگ → بر اثر حرارت زیاد → به کوارتزیت (سنگ دگرگونی) تبدیل می‌شود.
🔹 نتیجه‌گیری
پس می‌توان گفت که:
-
فشار زیاد
-
حرارت زیاد
دو عامل اصلی در تشکیل سنگ‌های دگرگونی هستند. این فرآیند باعث می‌شود سنگ‌های جدید و زیباتری مانند مرمر و کوارتزیت ایجاد شوند که در ساختمان‌سازی و هنر هم کاربرد فراوان دارند.
🔹 پرسش و پاسخ برای دانش‌آموزان
❓ سنگ‌های دگرگونی چگونه به وجود می‌آیند؟
✅ از تغییر سنگ‌های رسوبی و آذرین در اثر فشار و حرارت زیاد.
❓ سنگ آهک در اثر دگرگونی به چه سنگی تبدیل می‌شود؟
✅ به سنگ مرمر.
❓ دو عامل مهم در تشکیل سنگ‌های دگرگونی کدامند؟
✅ فشار و حرارت.
چگونه سنگ رسوبی به سنگ دگرگونی تبدیل می شود کلاس چهارم
Metamorphic rock – Pressure, Temperature, & Deformation | Encyclopaedia Britannica
