وظیفه دولت و مردم ما در مقابله با پدیده اعتیاد چیست؟

اعتیاد، غول بی شاخ و دمی است که ریشه هایش در تاریکی نا آگاهی و رنج فرو می‌رود و شاخه‌ هایش آرام و مسموم‌ کننده، پیکره‌ ی جامعه را در بر می‌گیرد. در این مصاف نفس‌ گیر، دو سنگر کلیدی وجود دارد: سنگر دولت و سنگر مردم. هر یک از این سنگر ها، وظایفی خطیر بر عهده دارند و تنها با هم‌ افزایی و همدلی است که می‌توان در نبرد با این هیولای مخرب، پیروز شد.

دولت در این نبرد، نقش فرماندهی را بر عهده دارد. اوست که باید با تدوین استراتژی‌های پیشگیرانه‌ی جامع و بلندمدت، از گزند اعتیاد بر جوانه‌های امید جامعه محافظت کند. این استراتژی‌ها باید بر چند رکن اساسی استوار باشند:

آموزش و آگاهی‌ رسانی: مهم‌ترین سلاح در این نبرد، آگاهی است. دولت باید با بهره‌گیری از تمامی ابزارهای آموزشی و رسانه‌ای، از مدارس و دانشگاه‌ها گرفته تا صدا و سیما و شبکه‌های اجتماعی، به آگاه‌سازی فراگیر در مورد مضرات اعتیاد و تبعات جبران‌ناپذیر آن بر فرد، خانواده و جامعه بپردازد. برنامه‌های آموزشی هدفمند برای گروه‌های مختلف سنی و اقشار آسیب‌پذیر، نقش بسزایی در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر ایفا خواهند کرد.

تقویت بنیان‌های خانواده: خانواده، سنگر نخست در برابر آسیب‌های اجتماعی است. دولت باید با اجرای برنامه‌های حمایتی از خانواده‌های کم‌بضاعت و بی‌سرپرست، زمینه‌ی بروز ناامیدی و سرخوردگی را که بستر مناسبی برای گرایش به اعتیاد است، از میان ببرد. همچنین، ترویج ارزش‌های اخلاقی و آموزش مهارت‌های فرزندپروری در خانواده‌ها، می‌تواند به افزایش تاب‌آوری فرزندان و کاهش احتمال گرایش آن‌ها به مواد مخدر منجر شود.

ایجاد فرصت‌های برابر و توسعه‌ی پایدار: بیکاری و فقر، از عوامل زمینه‌ساز اعتیاد محسوب می‌شوند. دولت موظف است با ایجاد اشتغال پایدار، به‌ویژه برای جوانان، و حمایت از کسب‌وکارهای کوچک، انگیزه‌های مثبت برای افراد ایجاد کند و آن‌ها را از دام بیکاری و سرخوردگی دور نگه دارد. توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای و توجه به مناطق محروم نیز می‌تواند با کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی، مانع گرایش افراد به اعتیاد شود.

حمایت از مراکز درمان و بازتوانی: اعتیاد، بیماری است و نه جرم. دولت باید با تقویت زیرساخت‌های درمانی و بازتوانی، زمینه‌ی درمان و بهبود معتادان را فراهم کند. مراکز ترک اعتیاد باید از استانداردهای لازم برخوردار باشند و درمان‌های مؤثر و مبتنی بر شواهد را ارائه دهند. همچنین، حمایت‌های روانی و اجتماعی پس از ترک اعتیاد برای پیشگیری از بازگشت به مصرف مواد مخدر ضروری است.

مقابله جدی با قاچاق مواد مخدر: مبارزه با قاچاق مواد مخدر، خط مقدمه‌ی این جبهه است. دولت باید با تقویت مرزهای هوایی، زمینی و دریایی و همکاری‌های بین‌المللی، از ورود مواد مخدر به کشور جلوگیری کند. برخورد قاطع با سوداگران مرگ و انهدام شبکه‌های قاچاق، از اقدامات ضروری در این زمینه است.

دولت به تنهایی نمی‌تواند بر هیولای اعتیاد غلبه کند. سنگر دیگر این نبرد، سنگر مردم است. هر یک از ما، به‌عنوان شهروندان این مرز و بوم، وظایفی بر عهده داریم:

مسئولیت‌ پذیری در قبال خانواده و جامعه: باید مراقب اطرافیان خود، به‌ویژه کودکان و نوجوانان باشیم. تغییرات رفتاری مشکوک، گوشه‌گیری، افت تحصیلی یا تغییر ناگهانی در روابط اجتماعی می‌توانند زنگ خطر باشند. در چنین مواردی، با دلسوزی و بدون قضاوت، فرد را به سمت دریافت کمک‌های تخصصی سوق دهیم.حمایت از انجمن‌های مردم‌نهاد و مراکز ترک اعتیاد: فعالیت‌های گروه‌های داوطلب و سازمان‌های مردم‌نهاد در زمینه‌ی پیشگیری و درمان اعتیاد، نقش مهمی در کاهش این آسیب اجتماعی ایفا می‌کند. می‌توانیم با حمایت مالی و معنوی از این سازمان‌ها، به آن‌ها در ادامه‌ی فعالیت‌هایشان کمک کنیم.

مطالبه‌ گری از مسئولان: مسئولان ما موظفند با اتخاذ سیاست‌های مناسب، زمینه‌ی پیشگیری و درمان اعتیاد را فراهم کنند. ما می‌توانیم با مطالبه‌گری از مسئولان، آن‌ها را در اجرای این وظیفه یاری دهیم.