چرا در روزهای یخبندان اتومبیل بعد از ترمز کردن دیرتر متوقف میشود
علت اصلی کندتر توقف کردن خودرو روی یخ یا جاده‌های یخ‌زده، کاهش نیروی اصطکاک بین لاستیک و سطح جاده است. در ادامه عوامل کلیدی را بررسی می‌کنیم:
۱. کاهش ضریب اصطکاک
-
ضریب اصطکاک (μ) بین لاستیک و جاده‌ی خشک معمولاً در حدود 0.7–1.0 است، اما روی یخ می‌تواند به 0.1–0.2 کاهش یابد.
-
فرمول فاصله توقف:
فرمول فاصله توقف: در این رابطه dd فاصلهٔ توقف، vv سرعت اولیه خودرو، gg شتاب گرانشی (≈9.8 m/s²) و μμ ضریب اصطکاک است. با کاهش μ، فاصلهٔ توقف به‌صورت معکوس نسبت مستقیم دارد و بنابراین افزایش قابل‌توجه می‌یابد.
-
۲. پدیده لغزش (Hydroplaning یخی)
-
روی یخِ شفاف یا یخِ پوشیده از آب ذوب شده سطحی، لاستیک به‌راحتی “روی” یک لایه نازک آب یا یخ لغزیده و عملاً تماس خشک و چسبنده از بین می‌رود.
-
در این حالت، خودرو حتی قبل از قفل‌شدن چرخ‌ها شروع به سرخوردن می‌کند و ترمزها تأثیر خود را از دست می‌دهند.
۳. عملکرد سیستم‌های ایمنی (ABS و ESC)
-
در شرایط لغزش شدید، سیستم‌های ترمز ضدقفل (ABS) و کنترل پایداری (ESC) با پالس‌زدن ترمزها تلاش می‌کنند از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری کنند.
-
این پالس‌زدن اگرچه باعث حفظ کنترل فرمان میشود، اما شاید به‌ظاهر طول توقف را افزایش دهد؛ زیرا در هر پالس کمی از نیروی ترمز کاسته و دوباره اعمال میشود.
۴. تأثیر دمای پایین بر عملکرد ترمز
-
در هوای بسیار سرد، بعضی از اجزای سیستم هیدرولیک ترمز (مایع ترمز، لاستیک‌های راهنما و سیلندرها) سفت‌تر می‌شوند و واکنش اولیه قدری کندتر می‌گردد.
-
با این حال تفاوت این عامل در مقابل کاهش اصطکاک لاستیک ناچیز است.
۵. نکات عملی برای بهبود توقف در یخبندان
-
لاستیک‌های زمستانی یا لاستیک با آج عمیق و مرکب نرم‌تر برای افزایش ضریب اصطکاک استفاده کنید.
-
سرعت مطمئن را کاهش دهید؛ چون فاصله توقف با مربع سرعت افزایش می‌یابد.
-
فاصله امن با خودروهای جلو را بیشتر کنید تا فرصت کافی برای توقف داشته باشید.
-
ترمز ملایم و پله‌ای (پدال را ناگهانی تا انتها فشار ندهید) تا از سرخوردن چرخ‌ها بکاهید.
