دروس
اولین رصدخانه در کجا ساخته شده است
اولین رصدخانه در کجا ساخته شده است؟
پاسخ به این سوال به طور قطعی و مطلق دشوار است، چرا که تاریخ رصدخانه‌ها به دوران باستان و به تمدن‌های مختلفی در سراسر جهان باز می‌گردد. هر کدام از این تمدن‌ها بناهایی را برای رصد و مطالعه آسمان شب احداث کرده بودند که می‌توان از آنها به عنوان رصدخانه‌های اولیه یاد کرد.
با این وجود، اگر منظور از رصدخانه، بناهایی مجهز به ابزارهای دقیق رصدی و با هدف مطالعه علمی و منظم آسمان باشد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. رصدخانه‌های بین‌النهرین:
- رصدخانه رصدخانه سیپار: در حدود سال 275 قبل از میلاد در شهر باستانی سیپار در بین‌النهرین (عراق امروزی) ساخته شد. این رصدخانه به احتمال زیاد برای رصد سیارات و پیش‌بینی پدیده‌های نجومی مانند کسوف و خسوف به کار می‌رفته است.
- رصدخانه بابل: در حدود سال 747 قبل از میلاد در شهر باستانی بابل (عراق امروزی) ساخته شد. این رصدخانه به دلیل وجود کاهنان-منجمان در آن، به عنوان مرکز مهم نجوم در آن زمان شناخته می‌شد.
2. رصدخانه‌های چین:
- رصدخانه گائوژی: در حدود سال 1279 قبل از میلاد در چین ساخته شد. این رصدخانه به دلیل وجود برج‌های رصدی و ابزارهای نجومی دقیق، در زمان خود از پیشرفته‌ترین رصدخانه‌های جهان به حساب می‌آمد.
- رصدخانه دنگ‌فنگ: در حدود سال 260 میلادی در چین ساخته شد. این رصدخانه به دلیل استفاده از گاه‌شماری دقیق و رصد دقیق سیارات، در پیش‌بینی پدیده‌های نجومی بسیار دقیق عمل می‌کرد.
3. رصدخانه‌های یونان:
- رصدخانه اسکندریه: در حدود سال 280 قبل از میلاد در شهر اسکندریه مصر (تحت حکومت یونانیان) ساخته شد. این رصدخانه به دلیل وجود دانشمندان برجسته‌ای مانند اراتوستن و بطلمیوس، به عنوان مرکز مهم نجوم در دوران باستان شناخته می‌شد.
- رصدخانه آتن: در حدود سال 300 قبل از میلاد در شهر آتن یونان ساخته شد. این رصدخانه به دلیل وجود فیلسوفان برجسته‌ای مانند افلاطون و ارسطو، به عنوان مرکز مهم فلسفه و علم در دوران باستان شناخته می‌شد.
4. رصدخانه‌های ایران:
- رصدخانه مراغه: در حدود سال 657 هجری قمری (1259 میلادی) در شهر مراغه ایران توسط خواجه نصیرالدین طوسی ساخته شد. این رصدخانه به دلیل وجود تجهیزات پیشرفته رصدی و دانشمندان برجسته‌ای مانند قطب‌الدین شیرازی، به عنوان یکی از مهم‌ترین رصدخانه‌های جهان در قرون وسطی شناخته می‌شد.
