چرا علوم اجتماعی اندیشمندان مسلمان از نوع تفسیری نیست

علوم اجتماعی در جهان اسلام، برخلاف علوم اجتماعی غربی، از نوع تفسیری نیست. این موضوع به چند دلیل برمی‌گردد:

1. تفاوت در مبانی معرفتی:

• اندیشمندان مسلمان، علم را به دو دسته حسی و عقلی تقسیم می‌کنند. علم حسی از طریق تجربه و آزمایش به دست می‌آید، در حالی که علم عقلی از طریق تفکر و تعقل به دست می‌آید.
• در مقابل، اندیشمندان غربی علم را فقط به علم حسی محدود می‌کنند و علم عقلی را به عنوان منبع معرفت معتبر قبول ندارند.

2. تفاوت در نگاه به انسان:

• در اسلام، انسان موجودی مختار و مسئول است که باید در قبال اعمال خود پاسخگو باشد.
• در مقابل، در اندیشه غربی، انسان موجودی تابع قوانین طبیعت است و اختیار و اراده او نقشی در سرنوشتش ندارد.

3. تفاوت در هدف:

• هدف علوم اجتماعی در جهان اسلام، تبیین و فهم جامعه و ارائه راهکار برای اصلاح آن است.
• در مقابل، هدف علوم اجتماعی غربی، صرفاً تبیین و فهم جامعه است و به دنبال ارائه راهکار برای اصلاح آن نیست.

4. استفاده از منابع وحیانی:

• اندیشمندان مسلمان در کنار عقل و تجربه، از منابع وحیانی مانند قرآن و سنت نیز در تحلیل و تفسیر جامعه استفاده می‌کنند.
• در مقابل، اندیشمندان غربی در تحلیل و تفسیر جامعه، فقط از عقل و تجربه استفاده می‌کنند و به منابع وحیانی اعتقادی ندارند.

5. نقش ارزش‌ها:

• در علوم اجتماعی اسلامی، ارزش‌ها نقش مهمی در تحلیل و تفسیر جامعه دارند.
• در مقابل، در علوم اجتماعی غربی، ارزش‌ها از علم جدا هستند و نقشی در تحلیل و تفسیر جامعه ندارند.

نتیجه:

علوم اجتماعی در جهان اسلام، به دلیل تفاوت در مبانی معرفتی، نگاه به انسان، هدف، استفاده از منابع وحیانی و نقش ارزش‌ها، از نوع تفسیری نیست.

علاوه بر موارد فوق، می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

• تاکید بر ظلم و ستم در جامعه: اندیشمندان مسلمان معتقدند که جامعه ایده‌آل جامعه‌ای است که در آن ظلم و ستم وجود نداشته باشد.
• تاکید بر عدالت اجتماعی: اندیشمندان مسلمان معتقدند که عدالت اجتماعی یکی از مهم‌ترین ارکان جامعه ایده‌آل است.
• تاکید بر معنویت: اندیشمندان مسلمان معتقدند که معنویت نقش مهمی در زندگی انسان و جامعه دارد.

در نهایت، می‌توان گفت که علوم اجتماعی در جهان اسلام، به دنبال ارائه یک مدل جایگزین برای علوم اجتماعی غربی است.