چرا نوع آب و هوا در همه جای ایران یکسان نیست

تنوع آب و هوایی در ایران به دلیل عوامل مختلفی است که به طور خلاصه در زیر به آنها اشاره می‌کنم:

1. موقعیت جغرافیایی:

• عرض جغرافیایی: ایران در منطقه‌ای گسترده بین عرض جغرافیایی 25 تا 43 درجه شمالی واقع شده است. این گستردگی سبب می‌شود که مناطق شمالی و جنوبی کشور تفاوت دمایی قابل توجهی داشته باشند.
• همسایگی با دریاها: ایران از شمال با دریای خزر و از جنوب با خلیج فارس و دریای عمان همسایه است. این همسایگی، به خصوص در نواحی ساحلی، تاثیر زیادی بر آب و هوای منطقه دارد.
• کوه‌ها: رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس در جهت شمال غربی – جنوب شرقی در ایران کشیده شده‌اند. این کوه‌ها مانند سدی در برابر جریانات مرطوب عمل می‌کنند و مانع از نفوذ رطوبت دریای خزر به مناطق مرکزی و غربی ایران می‌شوند.

2. توپوگرافی:

• ارتفاع: ایران دارای تنوع ارتفاعی زیادی است. از دشت‌های پست و گرمسیری خوزستان تا قله‌های بلند البرز و زاگرس. هر چه از سطح دریا دورتر می‌شویم، هوا خنک‌تر می‌شود.
• کویر: بخش‌های وسیعی از ایران، به خصوص در مرکز کشور، پوشیده از کویر است. پوشش گیاهی کم و تابش شدید خورشید در کویر، باعث گرم و خشک شدن هوا می‌شود.

3. بادها:

• بادهای غربی: بادهای غربی که از سمت اقیانوس اطلس می‌آیند، رطوبت زیادی را به همراه دارند. این بادها در برخورد با کوه‌های البرز بارش‌های زیادی را در شمال ایران به وجود می‌آورند.
• بادهای شمالی: بادهای شمالی که از سمت دریای خزر می‌وزند، معتدل و مرطوب هستند و به خنک شدن و مرطوب شدن شمال ایران کمک می‌کنند.
• بادهای سیستان: بادهای سیستان که از سمت پاکستان می‌آیند، گرم و خشک هستند و سبب افزایش گرما و خشکی در شرق ایران می‌شوند.

4. جریان‌های دریایی:

• جریان گرمسیری خلیج فارس: این جریان گرم دریایی، به افزایش گرما و رطوبت در سواحل جنوبی ایران کمک می‌کند.

در نتیجه: همه‌ی این عوامل در کنار یکدیگر سبب می‌شوند که ایران دارای تنوع آب و هوایی قابل توجهی باشد. از گرم و خشک بودن کویرهای مرکزی تا معتدل و مرطوب بودن سواحل شمالی و سرد بودن کوهستان‌ها، همه و همه در ایران یافت می‌شود.