هم خانواده کلمه خاص

ویژه
ویژه به معنای چیزی خاص و متفاوت است که به‌طور معمول با دیگران یا موارد مشابه تفاوت دارد. این واژه برای توصیف امور یا اشیایی که بر اساس اهمیت، کیفیت یا شرایط خاص انتخاب شده‌اند، به کار می‌رود؛ مانند خدمات ویژه یا افراد ویژه در جامعه.

مخصوص
مخصوص به معنای چیزی است که برای هدف یا فرد خاصی طراحی و ساخته شده باشد. این واژه نشان‌دهنده تمایز و تعلق به گروه یا شرایط ویژه‌ای است؛ مانند لباسی که مخصوص مراسم رسمی تهیه شده یا غذایی که مخصوص یک منطقه است.

اختصاصی
اختصاصی به چیزی اشاره دارد که به فرد، گروه یا هدفی خاص تعلق دارد یا برای استفاده یا کاربرد مشخصی طراحی شده است. برای مثال، برنامه‌ای اختصاصی برای کودکان یا امکانات اختصاصی یک هتل برای مهمانان ویژه.

خاصه
خاصه به معنای ویژگی برجسته و منحصر به‌فرد است که چیزی را از دیگران متمایز می‌کند. همچنین می‌تواند به معنای به‌طور ویژه یا به‌خصوص باشد؛ مانند خاصه انسان‌هایی که خلاقیت و نوآوری دارند.

برجسته
برجسته صفتی است برای توصیف چیزی که از دیگران متمایز بوده و توجه بیشتری را جلب می‌کند. این واژه می‌تواند برای افراد، ویژگی‌ها یا عملکردهایی که درخشندگی و اهمیت ویژه‌ای دارند، استفاده شود.

برگزیده
برگزیده به چیزی یا کسی اشاره دارد که با دقت و براساس معیارهای خاص انتخاب شده باشد. این واژه برای توصیف افراد یا آثار برتری که در میان دیگران انتخاب شده‌اند، استفاده می‌شود؛ مانند دانش‌آموزان برگزیده یا آثار ادبی برگزیده.

ممتاز
ممتاز به معنای چیزی است که از لحاظ کیفیت یا ویژگی‌های خاص خود در بالاترین سطح قرار دارد. این واژه برای توصیف اشخاص، محصولات یا خدماتی که برتری چشم‌گیری نسبت به دیگران دارند، به کار می‌رود.

استثنایی
استثنایی به چیزی گفته می‌شود که از قوانین یا روال عادی مستثنی باشد و به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود متفاوت و کم‌نظیر است. این واژه برای توصیف موقعیت‌ها یا افراد خارق‌العاده به کار می‌رود.

ناب
ناب به معنای خالص و بدون هیچ‌گونه آمیختگی یا نقص است. این واژه برای توصیف ایده‌ها، احساسات، یا محصولاتی که کیفیت اصیل و دست‌نخورده‌ای دارند، استفاده می‌شود؛ مانند طلای ناب یا عشق ناب.

خالص
خالص به معنای عاری از هرگونه ناخالصی یا آمیختگی است. این واژه برای توصیف مواد، احساسات، یا نیت‌هایی که پاک و بدون ترکیب با عناصر خارجی هستند، به کار می‌رود؛ مانند نیت خالص یا آب خالص.

پاک
پاک به معنای عاری از هرگونه آلودگی یا ناپاکی است. این واژه برای توصیف حالت‌های فیزیکی یا معنوی استفاده می‌شود؛ مانند طبیعت پاک، نیت پاک، یا فردی که از نظر اخلاقی پاکدامن است.

سره
سره به معنای خالص و اصیل است که به‌طور طبیعی یا تاریخی به شکل اولیه و دست‌نخورده باقی مانده است. این واژه برای توصیف زبان، مواد یا مفاهیمی که از ناخالصی‌ها دور هستند، استفاده می‌شود؛ مانند واژه‌های سره فارسی.

عام
عام به معنای فراگیر و برای همه است. این واژه به موضوعات یا چیزهایی اشاره دارد که به همه افراد یا گروه‌ها تعلق دارند یا شامل همگان می‌شوند؛ مانند قوانین عام یا مفاهیمی که در فرهنگ‌های مختلف مشترک هستند.

مشترک
مشترک به معنای چیزی است که بین دو یا چند نفر یا گروه تقسیم شده یا به‌طور یکسان استفاده می‌شود. این واژه برای توصیف منافع، اهداف یا اموال مشترک به کار می‌رود؛ مانند کتابخانه مشترک یا پروژه‌های مشترک علمی.

عمومی
عمومی به معنای مربوط به همه یا قابل‌دسترسی برای همگان است. این واژه در مواردی به کار می‌رود که خدمات، فضاها یا اطلاعات برای استفاده عمومی باشند؛ مانند حمل‌ونقل عمومی یا کتابخانه عمومی.

معمولی
معمولی به معنای عادی، متوسط یا بدون ویژگی‌های خاص و برجسته است. این واژه به چیزهایی اشاره دارد که در وضعیت عادی و روزمره قرار دارند و هیچ تمایز خاصی ندارند؛ مانند یک روز معمولی یا شخصی با توانایی‌های معمولی.

متعارف
متعارف به چیزی اشاره دارد که بر اساس قواعد یا استانداردهای پذیرفته‌شده و مرسوم باشد. این واژه برای توصیف رفتارها، سبک‌ها یا شرایطی که با هنجارهای اجتماعی یا فرهنگی هماهنگ هستند، استفاده می‌شود.

بی‌ خاصیت
بی‌خاصیت به معنای فاقد اثرگذاری، اهمیت یا ارزش خاص است. این واژه معمولاً برای توصیف چیزهایی به کار می‌رود که کارکرد یا فایده‌ای ندارند؛ مانند غذایی بی‌خاصیت یا فردی که تأثیری در تصمیم‌گیری ندارد.

بی‌ اهمیت
بی‌اهمیت به معنای چیزی است که فاقد ارزش یا توجه خاص باشد. این واژه برای مواردی که تأثیرگذاری یا اهمیت چندانی ندارند، استفاده می‌شود؛ مانند جزئیات بی‌اهمیت یا یک اشتباه کوچک.

معمولی (تکرار)
این واژه پیش‌تر توضیح داده شد و دوباره به معنای چیزی عادی و بدون ویژگی خاص است. کاربرد آن در توصیف وضعیت‌هایی که از حالت نرمال فراتر نمی‌روند، بسیار رایج است.

ناسره
ناسره به معنای چیزی است که از اصالت یا خلوص خود خارج شده باشد. این واژه معمولاً برای توصیف زبان، مواد یا مفاهیمی به کار می‌رود که با عناصری ناپاک یا غیرخالص ترکیب شده‌اند؛ مانند فلزات ناسره یا کلمات دخیل در زبان.