ماهیگیری در دریاهای ایران چگونه صورت میگیرد
ماهیگیری در دریاهای ایران به دو صورت کلی صنعتی و سنتی انجام می‌شود و بسته به منطقه جغرافیایی (دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب) روش‌ها و گونه‌های ماهیگیری متفاوت است.
ماهیگیری در دریای خزر (شمال ایران):
-
روش‌های ماهیگیری:
- صیادی کیلکا: مهم‌ترین نوع ماهیگیری در دریای خزر، صید ماهی کیلکا با استفاده از تورهای کیسه‌ای و قایق‌های موتوری است. صید کیلکا بیشتر به صورت شبانه انجام می‌شود.
- صیادی ماهیان خاویاری: به دلیل ارزش بالای خاویار، صید ماهیان خاویاری (مانند فیل‌ماهی، تاس‌ماهی، ازون‌برون و …) به صورت کنترل‌شده و تحت نظارت سازمان شیلات انجام می‌شود. روش‌های صید شامل تورهای گوشگیر و قلاب است. صید تجاری ماهیان خاویاری به دلیل کاهش شدید ذخایر در دریای خزر، محدود و در برخی زمان‌ها ممنوع شده است و بیشتر بر پرورش ماهیان خاویاری تمرکز می‌شود.
- صیادی سایر ماهیان استخوانی: ماهیانی مانند سفید، کفال، کپور و … نیز در دریای خزر صید می‌شوند. روش‌های صید شامل تورهای گوشگیر، تورهای پرساین، و رشته‌قلاب است.
-
-
گونه‌های مهم ماهی: کیلکا، ماهیان خاویاری (فیل‌ماهی، تاس‌ماهی، ازون‌برون، سوروگا)، ماهی سفید، کفال، کپور، سوف.
ماهیگیری در خلیج فارس و دریای عمان (جنوب ایران):
-
روش‌های ماهیگیری:
- صیادی صنعتی: با استفاده از کشتی‌های بزرگ ترالر برای صید ماهی‌های صنعتی و فانوس‌ماهی. این روش به دلیل صید بی‌رویه و آسیب به محیط زیست، مورد انتقاد است و محدودیت‌هایی برای آن اعمال شده است.
- صیادی سنتی (ساحلی): با استفاده از قایق‌های کوچک و لنج‌های سنتی در نزدیکی ساحل انجام می‌شود. روش‌های صید شامل تورهای انتظاری (مشتا)، تورهای گردان (پرساین)، تورهای گوشگیر، گرگور (قفس‌های ماهیگیری)، و قلاب است.
- صیادی میگو: در فصل‌های خاصی از سال، صید میگو با استفاده از تورهای ترالر میگو انجام می‌شود.
- صیادی تون‌ماهیان: در دریای عمان، صید تون‌ماهیان (مانند هوور، زرده، اسبک) با استفاده از تورهای گوشگیر و رشته‌قلاب انجام می‌شود.
-
گونه‌های مهم ماهی و آبزیان: انواع ماهی‌های گرمابی (هامور، سرخو، حلوا، شوریده، سنگسر، قباد، شیر، تن، ساردین، متو، گیش، …)، میگو، خرچنگ، کوسه، سفره‌ماهی، ماهی مرکب، صدف.
چالش‌ها و مسائل مهم در ماهیگیری ایران:
- صید بی‌رویه و غیرقانونی: یکی از مهم‌ترین مشکلات، صید بی‌رویه و غیرقانونی است که باعث کاهش ذخایر آبزیان و آسیب به محیط زیست دریایی می‌شود.
- آلودگی دریاها: آلودگی‌های صنعتی، نفتی و شهری، سلامت دریاها و آبزیان را تهدید می‌کند.
- تغییرات اقلیمی: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، بر اکوسیستم‌های دریایی و الگوهای مهاجرت ماهی‌ها تاثیر گذاشته است.
- مشکلات اقتصادی و معیشتی صیادان: صیادان سنتی با مشکلات اقتصادی و معیشتی متعددی روبرو هستند و نیاز به حمایت دارند.
اقدامات و برنامه‌های سازمان شیلات ایران:
- مدیریت ذخایر آبزیان: انجام مطالعات و پایش ذخایر، تعیین سهمیه صید، و اعمال محدودیت‌های صید برای حفظ ذخایر.
- مبارزه با صید غیرقانونی: افزایش گشت‌های دریایی، برخورد با متخلفان، و استفاده از فناوری‌های نوین برای ردیابی و کنترل صید.
- توسعه آبزی‌پروری: توسعه پرورش ماهی و میگو در قفس و استخر برای کاهش فشار بر ذخایر طبیعی و تامین نیاز بازار.
- حمایت از صیادان سنتی: ارائه تسهیلات و آموزش‌های لازم به صیادان سنتی برای بهبود معیشت و ارتقای روش‌های صید.
- حفاظت از محیط زیست دریایی: برنامه‌های پایش و کاهش آلودگی دریاها، حفاظت از زیستگاه‌های حساس مانند جنگل‌های حرا و مرجان‌ها.
