فلز آهن چگونه بدست می آید علوم چهارم
فلز آهن چگونه بدست می آید علوم چهارم
آهن یکی از مهمترین فلزات در جهان است که در بسیاری از صنایع از جمله ساختوساز، حملونقل، تولید وسایل الکترونیکی و غیره کاربرد دارد. آهن در طبیعت به شکل سنگ آهن یافت میشود. سنگ آهن ترکیبی از اکسید آهن و ناخالصیهای دیگر است. برای استفاده از سنگ آهن در صنایع مختلف، لازم است آن را فرآوری کنیم و به آهن خالص تبدیل کنیم.
فرآیند تولید آهن
فرآیند تولید آهن شامل مراحل مختلفی است که به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
-
استخراج سنگ آهن: در این مرحله سنگ آهن از معادن استخراج میشود. سنگ آهن معمولاً به صورت سنگهای بزرگ یا قطعات کوچکتر است.
-
فرآوری سنگ آهن: در این مرحله سنگ آهن به آهن خالص تبدیل میشود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
-
ذوب سنگ آهن: سنگ آهن در کورههای بلند یا کورههای قوس الکتریکی ذوب میشود. در این فرآیند، سنگ آهن با حرارت زیاد و اکسیژن واکنش میدهد و به آهن مذاب تبدیل میشود.
-
تصفیه آهن مذاب: آهن مذاب حاوی مقادیری ناخالصی است که باید از آن جدا شود. این کار با استفاده از روشهای مختلف مانند غوطهوری، جداسازی مغناطیسی و جداسازی شیمیایی انجام میشود.
-
ریخته گری آهن: آهن مذاب به شکلهای مختلف مانند شمش، بیلت و بلوم ریخته میشود. این محصولات خام در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
-
انواع فرآیندهای تولید آهن
دو روش اصلی برای تولید آهن وجود دارد:
-
روش کوره بلند: این روش قدیمیترین روش تولید آهن است که از قرن 14 میلادی مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، سنگ آهن با زغال سنگ و مذاب آهک در کوره بلند قرار میگیرد. زغال سنگ اکسیژن را از سنگ آهن جدا میکند و به آهن مذاب تبدیل میشود.
-
روش کوره قوس الکتریکی: این روش مدرنتر از روش کوره بلند است و در دهه 1950 میلادی توسعه یافت. در این روش، سنگ آهن با استفاده از قوس الکتریکی ذوب میشود. این روش نسبت به روش کوره بلند سریعتر و کارآمدتر است.
کاربرد های آهن
آهن در بسیاری از صنایع از جمله موارد زیر کاربرد دارد:
-
ساخت و ساز: آهن یکی از اصلیترین مواد در ساختوساز است. از آن برای ساختوساز اسکلت ساختمانها، پلها، خطوط آهن و غیره استفاده میشود.
-
حمل و نقل: آهن در بسیاری از وسایل نقلیه از جمله اتومبیلها، کامیونها، قطارها و کشتیها کاربرد دارد.
-
تولید وسایل الکترونیکی: آهن در بسیاری از قطعات الکترونیکی مانند سیمها، ترانسفورماتورها و موتورها کاربرد دارد.
-
تولید ابزار آلات: آهن در بسیاری از ابزارآلات مانند پیچگوشتی، ارهها و انبردستها کاربرد دارد.
-
تولید لوازم خانگی: آهن در بسیاری از لوازم خانگی مانند اجاقگازها، یخچالها و ماشین لباسشوییها کاربرد دارد.
نکات ایمنی در کار با آهن
آهن فلزی بسیار سخت است و میتواند در هنگام کار با آن صدمات جدی ایجاد کند. بنابراین لازم است هنگام کار با آهن نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:
-
همیشه از دستکش ایمنی استفاده کنید تا از تماس دستهایتان با قطعات آهن داغ جلوگیری کنید.
-
در هنگام برش یا تراش دادن آهن، از عینک ایمنی استفاده کنید تا از چشمانتان در برابر پرتاب قطعات آهن محافظت کنید.
-
از لباسهای بلند و گشاد استفاده نکنید، زیرا ممکن است در هنگام کار با آهن به دستگاهها گیر کنند.
-
اگر در هنگام کار با آهن دچار سوختگی شدید، بلافاصله ناحیه آسیبدیده را با آب سرد بشویید و سپس به پزشک مراجعه کنید.