سنت املا و استدراج را توضیح دهید دینی دوازدهم

سنت املا و استدراج را توضیح دهید دینی دوازدهم

سنت املاء یا امهال، به معنای مهلت دادن و تنبیه نکردن کسی است تا گناه بر گناه بیفزاید و مستحق عذاب بزرگتری شود.

خداوند متعال مؤمنین را به حال خود رها نمی کند و مدام حوادثی برای آنها پیش می آورد تا خود را در بند خدا بیابند و احساس کنند که کنترل امور به دست اوست. این حوادث باعث می شود که مؤمنین از خدا غافل نشوند و همواره به او توجه داشته باشند.

اما اگر کسی به این هشدارها پاسخ مناسب نداد و هشدارها را جدی نگرفت، خداوند نیز او را به حال خود رها می کند. این امر باعث می شود که شخص گناهکار، پیامد اعمال خود را به طور آشکار نبیند و گناهش را بیشتر کند. در نتیجه، خداوند متعال او را گرفتار مرگ می کند و او می بیند که هیچ چیزی در دست او نیست. اما دیگر راه بازگشتی ندارد.

خداوند متعال به کسانی که راه گمراهی پیش گرفتند و لجاجت کردند، مهلت و امکانات مخالفت بیشتر را اعطا می کند. این امر باعث می شود که آنها تا آنجایی که می توانند، مخالفت ورزند و گمراهی خود را بیشتر کنند. خداوند متعال زود جلوی آنها را نمی گیرد و مانع آنها نمی شود.

خداوند متعال قادر است تا به محض مخالفت، مخالف را طرد و حذف کند. اما او مخالفان را خوب تحمل می کند. این «تحمل شدن» برای مخالفان «شر» است، زیرا باعث می شود که آنها گناهشان را بیشتر کنند و در نتیجه، عذابشان نیز بیشتر شود.

سنت استدراج

در لغت، استدراج به معنای پایین آوردن یا بالا بردن تدریجی کسی است. در اصطلاح، به معنای این است که خداوند به گناهکاران و طغیانگران، نعمت‌های خود را به تدریج می‌دهد تا آنان را غافل و گمراه کند و در نهایت، آنان را به عذاب مبتلا سازد.

در آیات قرآن کریم، به این سنت الهی اشاره شده است. خداوند در آیه 182 سوره اعراف می‌فرماید:

«وَالَّذِینَ كَذَّبُوا بِآیَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُونَ»

(و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، ما آنان را از جایی که نمی‌دانند، به تدریج به سوی عذاب پیش می‌بریم.)

از این آیه و آیات دیگر چنین برمی‌آید که خداوند، گناهکاران و طغیانگران را فوراً مجازات نمی‌کند، بلکه ابتدا به آنان نعمت می‌دهد تا آنان را بیدار کند و از گناه باز دارد. اگر آنان از این نعمت‌ها عبرت گرفتند و توبه کردند، خداوند آنان را می‌بخشد. اما اگر از گناه خود دست برنداشتند، نعمت‌های خداوند بر آنان افزوده می‌شود و این امر، موجب غفلت و غرور آنان می‌شود و در نهایت، آنان را به عذاب مبتلا می‌سازد.

بنابراین، سنت استدراج، یک فرصت الهی برای گناهکاران است تا از گناه خود دست بکشند و به راه راست هدایت شوند. اما اگر از این فرصت استفاده نکردند، گرفتار عذاب الهی خواهند شد.