دست ز دل برآوردن کنایه از چیست
عبارت «دست ز دل برآوردن» یک کنایه در زبان فارسی است که در متون ادبی و عرفانی به کار میرود. این عبارت به معنای دعا کردن با تمام وجود و از صمیم قلب است. در اینجا، «دست برآوردن» به معنای بالا بردن دستها برای دعا و نیایش، و «دل» نمادی از احساسات و نیت خالص انسان است. بنابراین، این کنایه به نیایش و دعا با نیتی خالص و از ته دل اشاره دارد.
این تعبیر در اشعار سعدی، بهویژه در بیت معروف:
«بیا تا برآریم دستی ز دل
که نتوان برآورد فردا ز گِل»
به کار رفته است. در این بیت، سعدی مخاطب را دعوت میکند تا با نیتی خالص و از صمیم قلب به دعا و نیایش بپردازند، زیرا پس از مرگ و دفن در خاک، چنین فرصتی دیگر دست نخواهد داد.
در لغتنامهها نیز آمده است که «دست ز دل برآوردن» به معنای «از سر صدق به راز و نیاز پرداختن» و «دست به دعا برداشتن» است.
خلاصه:
«دست ز دل برآوردن» کنایهای است از دعا و نیایش با نیتی خالص و از صمیم قلب، و به معنای بالا بردن دستها برای دعا همراه با نیت پاک و صادقانه است.