ایا شربت خاکشیر محلول است چرا علوم چهارم
خلاصهٔ کوتاه: نه — شربت خاکشیر کاملاً محلول نیست.
شکر در آب محلول می‌شود ولی دانه‌های خاکشیر در آب حل نمی‌شوند؛ آن‌ها ورم کرده و یک لایهٔ ژله‌ای (مخلوطی شبیه کلوئید/معلق) درست می‌کنند.
چرا این‌طور است (به زبان ساده برای علوم چهارم):
- وقتی شکر را در آب می‌ریزیم، مولکول‌های شکر بین مولکول‌های آب پخش می‌شوند و یک محلول شفاف به وجود می‌آید.
- اما دانه‌های خاکشیر از موادی مثل پوستهٔ سلولزی و مادهٔ ژلاتینی (مُسیلاژ) ساخته شده‌اند؛ وقتی در آب قرار می‌گیرند، ورم می‌کنند و پوستهٔ ژله‌ای دورشان تشکیل می‌شود.
- این دانه‌ها حل نمی‌شوند؛ بلکه در آب معلق می‌مانند یا یک مایع غلیظ و ژله‌ای ایجاد می‌کنند (بعضی‌وقت ته‌نشین نمی‌شوند و ماندگاری تعلیق بالا است).
آزمایش ساده در خانه:
- یک لیوان آب + ۲ قاشق شکر؛ هم بزن — شفاف می‌شود (محلول).
- یک لیوان آب + ۱ قاشق خاکشیر؛ صبر کن و ببین دانه‌ها ورم می‌کنند و اطرافشان ژله می‌شود (معلق/ژله‌ای).
- اگر شکر + خاکشیر با هم مخلوط کنی، شکر حل می‌شود اما خاکشیر باز هم حل نمی‌شود و حالت شربتِ شفاف نداریم.
یک جملهٔ جمع‌بندی: «شکر در شربت محلول است، اما خاکشیر حل نمی‌شود — آن را ورم می‌کند و در آب معلق یا ژله‌ای می‌کند.» 😊
