هم خانواده مکتب کلاس چهارم

در زبان فارسی، کلماتی که از یک ریشه گرفته شده باشند و حروف اصلی آن کلمه در کلمه‌های هم خانواده‌اش به ترتیب پشت سر هم بیاید، کلمات هم خانواده نامیده می‌شوند. هم چنین، کلمه‌های هم خانواده از نظر معنی نیز به هم نزدیک هستند.

در درس «باغچه اطفال» از کتاب فارسی چهارم دبستان، کلمه‌های «مکتب»، «مکتوبات»، «کتاب» و «کاتب» به عنوان هم خانواده‌های «مکتب» معرفی شده‌اند. این کلمه‌ها از ریشه «کَتَبَ» گرفته شده‌اند و معانی مختلفی دارند.

مکتب

کلمه «مکتب» به معنای «محل درس خواندن» است. در گذشته، مکتب‌ها اغلب در خانه‌ها یا مساجد برگزار می‌شدند و کودکان در آن‌ها به یادگیری خواندن و نوشتن می‌پرداختند. امروزه، مکتب‌ها به صورت مدارس دولتی یا خصوصی در سراسر کشور وجود دارند.

مکتوبات

کلمه «مکتوبات» جمع «مکتوب» است و به معنای «نوشته‌ها» است. مکتوبات می‌تواند شامل نامه‌ها، کتاب‌ها، مقالات، اسناد و غیره باشد.

کتاب

کلمه «کتاب» به معنای «نوشته‌ای که روی کاغذ یا صفحات دیگری نوشته شده و جلدی دارد» است. کتاب‌ها می‌تواند شامل داستان، شعر، تاریخ، علوم و غیره باشد.

کاتب

کلمه «کاتب» به معنای «کسی که می‌نویسد» است. کاتب می‌تواند نویسنده، ادیب، خبرنگار، معلم و غیره باشد.

رابطه معنایی بین هم خانواده‌های «مکتب»

رابطه معنایی بین هم خانواده‌های «مکتب» را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

• «مکتب» به معنای «محل درس خواندن» است و «مکتوبات» جمع آن است. بنابراین، «مکتوبات» نیز به معنای «نوشته‌هایی که در مکتب‌ها تدریس می‌شود» است.
• «کتاب» نیز از جمله نوشته‌هایی است که در مکتب‌ها تدریس می‌شود. بنابراین، «کتاب» نیز با «مکتب» ارتباط معنایی دارد.
• «کاتب» نیز به کسی گفته می‌شود که در مکتب‌ها درس می‌دهد یا درس می‌خواند. بنابراین، «کاتب» نیز با «مکتب» ارتباط معنایی دارد.

کاربرد هم خانواده‌های «مکتب» در جمله

در ادامه، چند جمله با استفاده از هم خانواده‌های «مکتب» آورده شده است:

• در گذشته، کودکان در مکتب‌ها به یادگیری خواندن و نوشتن می‌پرداختند.
• کتابخانه‌ها محل نگهداری مکتوبات هستند.
• کتاب‌های درسی از جمله مکتوبات مهم هستند.
• کاتب وظیفه نوشتن کتاب‌ها را بر عهده دارد.

هم خانواده اشتیاق کلاس سوم