اثر دهخدا با اثر کدام یک از بزرگان ادب ایران برابر شده است
اثر سترگ علامه علیاکبر دهخدا، یعنی “لغتنامه”، با اثر حماسی و جاودانهی حکیم ابوالقاسم فردوسی، یعنی “شاهنامه”، از جهاتی قابل مقایسه و برابری دانسته شده است.
دلایل این مقایسه و وجوه تشابه این دو اثر عظیم عبارتند از:
-
حفظ و احیای زبان فارسی:
- شاهنامه: فردوسی با سرودن شاهنامه، زبان فارسی را از نابودی در برابر هجوم فرهنگهای بیگانه حفظ کرد و آن را به اوج شکوه و عظمت رساند.
- لغتنامه: دهخدا نیز با گردآوری لغتنامه، گنجینهای بینظیر از واژگان فارسی را جمعآوری و ثبت کرد و نقشی بیبدیل در حفظ و پاسداشت زبان فارسی ایفا نمود.
-
تلاش طاقتفرسا و خستگیناپذیر:
- شاهنامه: فردوسی سی سال از عمر خود را صرف سرودن شاهنامه کرد و رنج و سختی فراوانی را در این راه به جان خرید.
- لغتنامه: دهخدا نیز بیش از چهل سال از عمر خود را صرف گردآوری و تدوین لغتنامه کرد و با وجود مشکلات فراوان، با پشتکار و عشقی وصفناپذیر این کار عظیم را به سرانجام رساند.
-
مرجعیت و ماندگاری:
- شاهنامه: شاهنامه به عنوان یکی از مهمترین مراجع حماسی و ادبی زبان فارسی شناخته میشود و در طول تاریخ همواره مورد توجه و تحسین ادیبان و پژوهشگران بوده است.
- لغتنامه: لغتنامه دهخدا نیز به عنوان جامعترین و معتبرترین فرهنگ لغت زبان فارسی، مرجعی بیبدیل برای پژوهشگران، نویسندگان و مترجمان به شمار میرود و اثری ماندگار در تاریخ فرهنگ ایران است.
-
عظمت و گستردگی:
- شاهنامه: شاهنامه با حدود پنجاه هزار بیت، یکی از بزرگترین منظومههای حماسی جهان است که تاریخ، اسطوره و فرهنگ ایران باستان را در بر میگیرد.
- لغتنامه: لغتنامه دهخدا نیز در شانزده جلد قطور، شامل صدها هزار مدخل و میلیونها شاهد مثال از متون کهن و معاصر فارسی است و گستردگی بینظیری دارد.
به همین دلایل، بسیاری از ادیبان و صاحبنظران، لغتنامه دهخدا را “شاهنامه منثور” زبان فارسی نامیدهاند و آن را همسنگ و همارز شاهنامه فردوسی میدانند.
هر دو اثر، شاهکارهایی بینظیر در تاریخ ادب و فرهنگ ایران هستند که به همت بزرگمردانی چون فردوسی و دهخدا برای ما به یادگار ماندهاند و مایه افتخار و مباهات هر ایرانی هستند.